ÇOCUKLARDA
KORONAVİRÜS ENFEKSİYONU
Korovavirüs enfeksiyonunun erişkinlerde ciddi alt solunum yolu enfeksiyonlarına ve organ
tutulumlarına neden olduğunu biliyoruz. Peki bu virüs çocuklarda
nasıl seyreder? Daha hafif bulgulara yol açtığı doğru mu, erişkinlerden farkları
nelerdir?
Korona virüsü
nasıl bir virusdur?
Koronavirüs tek
zincirli zarflı, bir RNA virüsüdür. Virüs etrafında taç tarzında çıkıntılar gösterdiğinden,
adına Corona (Taçlı virus) denilmiştir. 2019 yılının sonlarına
doğru Çin'de başlamış ve tüm Dünya'yı tehtit eden bir salgına
dönüşmüştür. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 11 mart 2020 tarihinde coronavirüs
enfeksiyonunu, tüm Dünya’da “Pandemi” olarak ilan etmiş ve Pandeminin bu
etkenine "Covit-19" adı verilmiştir. Daha sonra daha önce ortaya
çıkan akrabaları SARS CoV ile %80, MERS ile %50 benzerlik gösterdiği
anlaşıldığından, virüsun adı SARS-CoV2 olarak değiştirilmiştir.
Koronavirus Vücudumuza
nasıl girer?
Vücuda ağız,
burun, göz gibi dışarıya açık organlarımızdan girerek, vücut hücrelerine ACE-2 reseptörleri aracılığıyla yerleşir. ACE-2 reseptörleri en
çok akciğer, mide, barsak kanalı, böbrek ve kalp dokusunda bulunur. Virus, vücutta
hücreler üzerindeki toksik etkilerinin yanı sıra, sitokinleri harekete
geçirerek de hasar yapar. Bulaşma, toplumda bulunan semptomlu veya semptomsuz
kişilerle yakın temas ve özellikle aile içi bulaş yolu ile olur. Kuluçka süresi 3-7 gündür (en uzun
14 gün)
Çocuklarda
hastalığın bulguları nelerdir?
ABD'de çocuklarda
toplam olgu oranı %1,7'dir. Virüs tuttuğu sisteme göre bulgu verse de, en sık
ateş, öksürük, daha sonra boğaz ağrısı, halsizlik,
kas ağrıları, nefes darlığı, baş ağrısı, kusma ve ishale neden olur. Çocuklarda
genellikle bulgusuz veya hafif gidişlidir. Çocukların %94,1'i asemptomatik, geri
kalanı hafif ve orta şiddette seyretmektedir. Kritik vak’aların oranı ise ancak
%0,6'dır. Ancak bir yaş altı süt çocuklarında ve immün
yetmezliği olan çocuklarda daha ciddi seyredebileceği
unutulmamalıdır. Kritik hastalık tablosu; solunum yetmezliği, akut solunum
sıkıntısı sendromu (ARDS), şok, multiorgan yetmezliği, ensefalit şeklinde ortaya
çıkabilir. Çocuklarda hastaneye yatış oranı %6-20,
yoğun bakıma yatış oranı %0,58-2 olarak tahmin edilmektedir. Bazı ülkelerde,
koronavirüs enfeksiyonunun çocuklarda Kawasaki ve toksik şok benzeri
tablolara yol açtığı belirtilmiştir. Nadir olmakla birlikte
enfeksiyondan 2-4 hafta sonra ortaya çıkan ateş, döküntü, gözlerde
kızarma, kol ve bacaklarda ödem, mide ve barsak semptomları ile giden
bu tabloya dikkat etmek gerekir.
Koronavirüs
çocuklarda neden hafif seyreder?
Burada kesin
olmamakla birlikte bir takım hipotezler üzerinde durulmaktadır, bu hipotezler
şunlardır:
Kısaca laboratuar
bulguları nelerdir?
Lenfosit, LDH, AST,
ALT, CRP, Sedimantasyon gibi laboratuar değerleri yükselir.
Kritik vakalarda total beyaz küre artarken, lenfositler ve pıhtılaşma
hücrelerinde azalmalar görülür. Radyolojik olarak %33 buzlu cam görüntüsü, %19 lokal
yamasal tutulum, %12 iki taraflı yamasal tutulum görülür.
Çocuklarda tedavi
gerekir mi?
Kliniğe göre karar
verilir. Dengeli beslenme, ağız sağlığı, yorgunluktan kaçınma,
yeterli kalori ve sıvı alımının sağlanması genellikle yeterlidir. Gerekli görülen
hallerde evde veya hastanede tedavi uygulanır.
Bulaşmayı önleme
§ El yıkama veya alkol bazlı dezenfektanlarla el
temizliği
§ 2 metre fiziksel mesafe
§ Maske kullanımı
§ Yüzey temizliği; sodyum hidroklorür, hidrojen
peroksit gibi dezenfektanlar, UV ışınları, ile dezenfeksiyon
§ İyi bir havalandırmanın sağlanması
§ Virüsün yenidoğanlarda intrauterin (anne karnından)
geçişi gösterilememiştir
§ Emzirme ile geçip geçmediği bilinmiyor, ancak damlacık
enfeksiyonları ile bulaştığı için hastalığı olan anneler mutlaka maske
ve el hijyenine dikkat ederek emzirmelidir
Kaynaklar:
1. Çokuğraş H, Önal
P, SARS CoV-2 infection in children Türk Pediatri Ars. 2020,55 (2): 95-102
2.Özdemir Ö, Pala
A, Çocuklarda Covit 19 Enfeksiyonunun Tanısı,Tedavisi ve Korunma Yolları,
Biotechnology and Strategic Health Res. 2020;1(Özel Sayı):14-21